Vải Polyamide là gì? Toàn tập về ứng dụng & các đặc tính

Bạn đã từng mặc một chiếc áo khoác gió siêu nhẹ, một bộ đồ bơi co giãn hay sử dụng chiếc ba lô bền chắc mà không biết chúng được làm từ chất liệu gì? Rất có thể, đó chính là vải Polyamide – một cái tên khoa học cho loại vải tổng hợp quen thuộc hơn với chúng ta: Nylon. Được coi là một trong những phát minh vĩ đại của thế kỷ 20, Polyamide đã thay đổi ngành dệt may và đời sống. Nhưng vải Polyamide là gì, nó có những đặc tính gì nổi bật và tác động đến môi trường như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về loại vải đầy ấn tượng này.

1. Vải Polyamide là gì? Nguồn gốc ra đời của vải Polyamide

Vải Polyamide là một loại vải sợi tổng hợp được sản xuất hoàn toàn từ các hợp chất hóa học, chủ yếu có nguồn gốc từ dầu mỏ. Tên gọi khoa học “Polyamide” bắt nguồn từ cấu trúc phân tử của nó, nơi các chuỗi polymer được liên kết với nhau bằng các nhóm amide. Trong đời sống, Polyamide được biết đến rộng rãi với cái tên quen thuộc hơn là Nylon.

Lịch sử của loại vải này gắn liền với một cột mốc khoa học vĩ đại. Vào những năm 1930, nhà hóa học Wallace Carothers thuộc công ty DuPont (Mỹ) đã nghiên cứu và phát triển thành công một loại polymer mới có đặc tính bền bỉ và đàn hồi vượt trội. Năm 1938, DuPont chính thức giới thiệu phát minh này với tên gọi Nylon, tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành dệt may và thay thế cho lụa, một loại sợi tự nhiên đắt đỏ và khan hiếm

2. Quy trình sản xuất vải Polyamide

Quá trình sản xuất vải Polyamide hoàn toàn là một quy trình nhân tạo, sử dụng công nghệ hóa học hiện đại:

1. Sản xuất Polymer: Các dẫn xuất của dầu mỏ được đưa vào lò phản ứng để trùng hợp, tạo thành các chuỗi phân tử Polyamide dài.
2. Kéo sợi: Chuỗi polymer được làm nóng chảy thành dung dịch sệt. Dung dịch này sau đó được ép qua các lỗ nhỏ li ti (spinneret) để tạo thành các sợi filament dài, mảnh.
3. Kéo giãn và định hình: Các sợi vừa tạo ra sẽ được kéo giãn để sắp xếp lại cấu trúc phân tử. Bước này giúp tăng cường đáng kể độ bền, độ đàn hồi và khả năng chịu lực cho sợi Polyamide.
4. Dệt vải và hoàn thiện: Cuối cùng, các sợi Polyamide đã được xử lý sẽ được dệt thành vải. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng, vải có thể được nhuộm màu hoặc thêm các lớp phủ đặc biệt (chống thấm, chống tia UV…).

3. Đặc điểm của vải Polyamide

3.1. Ưu điểm

Độ bền và khả năng chống mài mòn cao: Đây là ưu điểm nổi bật nhất của Polyamide. Cấu trúc sợi chặt chẽ giúp vải có khả năng chống chịu cực tốt, ít bị sờn rách ngay cả khi chịu ma sát mạnh.

Chống thấm nước và nhanh khô: Sợi Polyamide không thấm hút nước. Nhờ vậy, vải Polyamide khô rất nhanh, lý tưởng cho quần áo đi mưa, đồ bơi hoặc các sản phẩm ngoài trời.

Trọng lượng nhẹ và co giãn tốt: Vải Polyamide có trọng lượng nhẹ, mang lại cảm giác thoải mái khi mặc. Đồng thời, vải có độ đàn hồi cao, ít bị nhăn và giữ form dáng rất tốt.

Kháng nấm mốc và côn trùng: Do bản chất là sợi tổng hợp, Polyamide không phải là môi trường lý tưởng cho nấm mốc hay côn trùng phát triển, giúp sản phẩm luôn sạch sẽ và bền đẹp.

Bền màu: Vải Polyamide có khả năng bám màu tốt, tạo ra các sản phẩm với màu sắc tươi sáng và ít bị phai màu theo thời gian.

3.2. Nhược điểm

Ít thoáng khí: Vì không thấm hút mồ hôi, Polyamide có thể gây cảm giác bí bách, không thoải mái khi mặc trong thời tiết nóng ẩm hoặc khi vận động mạnh.

Nhạy cảm với nhiệt độ: Polyamide nhạy cảm với nhiệt, có thể bị co rút, biến dạng hoặc chảy ra khi ủi hoặc sấy ở nhiệt độ cao.

Tác động đến môi trường: Là một loại sợi tổng hợp từ dầu mỏ, Polyamide không phân hủy sinh học. Khi bị thải bỏ, nó có thể tồn tại hàng trăm năm, gây ô nhiễm môi trường.

4. Các loại vải Polyamide phổ biến trên thị trường

Trên thị trường, vải Polyamide được sản xuất với nhiều loại khác nhau để đáp ứng các nhu cầu đa dạng:

4.1. Nylon 6 và Nylon 6,6:

Đây là hai loại Polyamide cơ bản và được dùng nhiều nhất. Nylon 6 có đặc tính mềm, đàn hồi và dễ nhuộm màu, thường được dùng để sản xuất quần áo, tất và đồ lót. Trong khi đó, Nylon 6,6 cứng cáp và bền hơn, phù hợp cho các sản phẩm công nghiệp như dây thừng, lốp xe.

4.2. Vải Ripstop Nylon:

Đúng như tên gọi (“ripstop” – chống rách), loại vải này được dệt với một kỹ thuật đặc biệt, tạo ra các ô vuông nhỏ trên bề mặt. Nếu vải bị rách, vết rách sẽ không lan rộng ra ngoài ô vuông đó. Nhờ đặc tính này, Ripstop Nylon rất được ưa chuộng để làm lều cắm trại, dù, và các loại áo khoác ngoài trời.

4.3. Vải Cordura:

Đây là một thương hiệu vải Polyamide đã được cấp bằng sáng chế, nổi tiếng với độ bền vượt trội. Vải Cordura có khả năng chống mài mòn và rách cực cao, thường được dùng để sản xuất ba lô, túi xách du lịch và các loại túi chuyên dụng khác, nơi yêu cầu độ bền tối đa.

4.4. Vải Polyamide tái chế (Recycled Nylon):

Đây là loại vải được sản xuất từ Polyamide đã qua sử dụng, chẳng hạn như lưới đánh cá cũ, thảm, hoặc vải vụn. Vải Polyamide tái chế có đặc tính tương tự như Polyamide mới nhưng lại giúp giảm thiểu rác thải nhựa và bảo vệ môi trường, trở thành lựa chọn bền vững trong ngành thời trang.

5. Ứng dụng vải Polyamide

5.1. Trong lĩnh vực may mặc

• Quần áo thể thao: Với đặc tính co giãn, trọng lượng nhẹ và nhanh khô, Polyamide là lựa chọn hàng đầu cho quần legging, áo gió, áo khoác thể thao và đồ leo núi.
• Đồ bơi và đồ lót: Khả năng chống thấm nước và co giãn tốt giúp Polyamide trở thành chất liệu lý tưởng cho đồ bơi và đồ lót.
• Tất và vớ: Polyamide được pha trộn với các loại sợi khác để tăng độ bền và độ đàn hồi cho tất, giúp chúng không bị rách hay giãn.

5.2. Trong các lĩnh vực khác

• Phụ kiện: Ba lô, túi xách, dây đai, dây thừng, dây câu cá, dây an toàn…
• Đồ dùng ngoài trời: Lều cắm trại, bạt, dù…
• Công nghiệp: Vải bạt, dây cáp, lốp xe và các bộ phận máy móc.

6. Các lưu ý giúp bảo quản vải Polyamide bền lâu

Để các sản phẩm từ vải Polyamide luôn bền đẹp và kéo dài tuổi thọ, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:

• Giặt: Nên giặt bằng nước lạnh hoặc nước ấm (dưới 40°C) và sử dụng chất tẩy rửa nhẹ. Tránh dùng thuốc tẩy hoặc các chất tẩy rửa mạnh.
• Sấy khô: Hạn chế sấy khô bằng máy vì nhiệt độ cao có thể làm vải bị co rút hoặc biến dạng. Tốt nhất nên phơi sản phẩm ở nơi thoáng gió, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp.
• Ủi (Là): Nếu cần ủi, hãy sử dụng nhiệt độ thấp nhất và ủi mặt trái của sản phẩm để tránh làm hỏng vải.
• Tránh nhiệt độ cao: Không phơi hoặc để sản phẩm Polyamide gần các nguồn nhiệt mạnh như lò sưởi, bếp lửa.

Các câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Vải Polyamide và Nylon có phải là một không?

Có, Polyamide là tên khoa học của loại sợi này, còn Nylon là tên thương mại phổ biến được đặt bởi công ty DuPont. Về cơ bản, chúng là cùng một loại vải.

2. Vải Polyamide có nóng không?

Vải Polyamide không thấm hút mồ hôi, nên có thể gây cảm giác bí bách và nóng khi mặc trong điều kiện thời tiết nóng ẩm hoặc khi vận động mạnh. Đây là lý do nó thường được sử dụng cho các sản phẩm chống thấm nước hoặc quần áo thể thao cao cấp có lớp lót thoáng khí.

3. Vải Polyamide có thân thiện với môi trường không?

Không, Polyamide được làm từ dầu mỏ và không phân hủy sinh học. Tuy nhiên, ngành công nghiệp đang nỗ lực phát triển Polyamide tái chế để giảm thiểu tác động tiêu cực này.

4. Có nên giặt vải Polyamide bằng nước nóng không?

Không nên. Polyamide rất nhạy cảm với nhiệt độ cao. Giặt hoặc sấy bằng nước nóng có thể làm vải bị co rút, biến dạng hoặc mất đi độ đàn hồi ban đầu. Nên giặt bằng nước lạnh hoặc nước ấm (dưới 40°C) ở chế độ nhẹ.

Tóm lại, Vải Polyamide hay Nylon là một loại vải sợi tổng hợp có độ bền, độ đàn hồi và khả năng chống thấm nước vượt trội. Kể từ khi ra đời, nó đã trở thành một phần không thể thiếu trong ngành dệt may hiện đại, đặc biệt là trong sản xuất quần áo thể thao và đồ dùng ngoài trời. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần nhận thức rõ về những tác động tiêu cực của nó đến môi trường, do bản chất là một loại nhựa không phân hủy sinh học.

Hiểu được đặc điểm của vải Polyamide không chỉ giúp bạn lựa chọn sản phẩm phù hợp mà còn giúp bạn trở thành một người tiêu dùng thông thái, có trách nhiệm hơn. Bằng cách ưu tiên các sản phẩm từ Polyamide tái chế và bảo quản đúng cách để kéo dài tuổi thọ, chúng ta có thể góp phần nhỏ bé vào việc bảo vệ môi trường.
—–

• Địa chỉ VP: 63/21A Phạm Văn Sáng, Ấp 2, Xã Xuân Thới Thượng, Huyện Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh.
• Xưởng: 63/18 Phạm Văn Sáng, Ấp 2, xã Xuân Thới Thượng, Hóc Môn.
• Hotline: 090.9995.342 – 0909.735.343
• Email: thaihasgvn@gmail.com