Vải Lyocell là gì? 1001 điều cần biết về loại vải thân thiện môi trường

Vải Lyocell hay còn được biết đến với tên gọi Tencel, đang dần trở thành một trong những cái tên được nhắc đến nhiều nhất trong ngành thời trang và dệt may. Không chỉ bởi vẻ ngoài sang trọng, mềm mại như lụa, loại vải này còn được mệnh danh là “làn gió mới” của xu hướng tiêu dùng bền vững. Vậy chính xác thì vải Lyocell là gì? Tại sao nó lại được coi là chất liệu của tương lai? Hãy cùng khám phá tất cả những thông tin quan trọng về loại vải đặc biệt này.

1. Vải Lyocell là gì?

Vải Lyocell (hay Tencel) là một loại vải sợi tổng hợp sinh học (cellulosic fiber) được sản xuất từ bột gỗ của các loại cây như bạch đàn, tre, sồi hoặc khuynh diệp. Đây là loại vải thuộc nhóm Rayon, nhưng sở hữu quy trình sản xuất đột phá và thân thiện với môi trường hơn hẳn so với Viscose hay Modal truyền thống.

Một trong những điều gây nhầm lẫn phổ biến là mối quan hệ giữa Lyocell và Tencel. Hiểu một cách đơn giản, Lyocell là tên gọi chung của loại sợi, còn Tencel là tên thương hiệu đã đăng ký của công ty Lenzing AG (Áo) – nhà sản xuất Lyocell lớn nhất và nổi tiếng nhất thế giới. Do Lenzing AG đã phát triển và hoàn thiện quy trình sản xuất, nên Tencel thường được sử dụng để chỉ loại vải Lyocell nói chung, đặc biệt là các sản phẩm chất lượng cao.

2. Nguồn gốc và quy trình sản xuất vải Lyocell

2.1. Nguồn gốc của Lyocell

Ngành công nghiệp dệt may luôn tìm kiếm những vật liệu bền vững hơn. Sau khi các loại vải tổng hợp như polyester và nylon gây ra những lo ngại về môi trường, các nhà khoa học đã quay trở lại với vật liệu gốc cellulose. Lyocell được phát triển từ những năm 1970 và chính thức được sản xuất thương mại vào đầu những năm 1990. Công ty Lenzing AG đã đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ này, tạo ra quy trình sản xuất khép kín và cho ra đời thương hiệu Tencel nổi tiếng.

2.2. Quy trình sản xuất Vải Lyocell chi tiết

Điểm làm nên sự khác biệt của Lyocell chính là quy trình sản xuất khép kín và “xanh”. Quy trình này bao gồm các bước sau:

Bước 1 – Thu hoạch và xử lý bột gỗ: Gỗ từ các khu rừng được quản lý bền vững sẽ được nghiền thành bột mịn.

Bước 2 – Hòa tan cellulose: Bột gỗ (chứa cellulose) được hòa tan trong một dung môi hữu cơ đặc biệt gọi là N-methylmorpholine N-oxide (NMMO). Dung môi này không độc hại, không gây ô nhiễm, và an toàn cho người sử dụng.

Bước 3 – Tạo sợi: Dung dịch cellulose sệt được ép qua các lỗ nhỏ li ti để tạo thành sợi dài. Quá trình này được gọi là “ép đùn ướt”.

Bước 4 – Thu hồi và tái chế dung môi: Sợi cellulose sau khi được tạo thành sẽ được rửa sạch. Điều đặc biệt là hơn 99% dung môi NMMO sẽ được thu hồi và tái sử dụng cho các lần sản xuất tiếp theo. Điều này giúp giảm thiểu tối đa chất thải ra môi trường.

Bước 5 – Dệt vải: Các sợi Lyocell sau khi được làm khô sẽ được se thành sợi chỉ và dệt thành những tấm vải hoàn chỉnh.

Quy trình này không chỉ tiết kiệm nước và năng lượng mà còn loại bỏ hoàn toàn việc sử dụng các hóa chất độc hại thường thấy trong sản xuất vải Viscose.

3. Đặc tính nổi bật của Vải Lyocell

Nhờ quy trình sản xuất độc đáo, vải Lyocell sở hữu nhiều đặc tính vượt trội khiến nó trở thành lựa chọn hàng đầu cho các sản phẩm cao cấp:

Mềm mại và mịn màng: Bề mặt sợi Lyocell rất trơn và mịn, không có các sợi nhỏ nhô ra, tạo cảm giác mềm mượt tuyệt vời khi chạm vào, tương tự như lụa.

Thoáng khí và hút ẩm vượt trội: Cấu trúc sợi Lyocell có khả năng “quản lý” độ ẩm rất tốt. Nó hút ẩm nhanh hơn cotton và giải phóng hơi ẩm ra ngoài, giúp người mặc luôn cảm thấy mát mẻ, khô ráo. Khả năng này lý tưởng cho các sản phẩm chăn ga gối và quần áo mùa hè.

Kháng khuẩn tự nhiên: Do khả năng kiểm soát độ ẩm, Lyocell không tạo môi trường ẩm ướt cho vi khuẩn phát triển, giúp sản phẩm luôn sạch sẽ và không có mùi hôi.

Bền màu và giữ form: Lyocell có khả năng giữ màu tốt và ít bị phai màu sau nhiều lần giặt. Vải có độ bền cao và ít bị nhăn, giúp các sản phẩm may mặc luôn giữ được form dáng ban đầu.

An toàn cho da nhạy cảm: Nhờ nguồn gốc tự nhiên và bề mặt mịn màng, Lyocell rất an toàn và không gây kích ứng cho làn da nhạy cảm, kể cả da em bé.

4. Ưu điểm và Nhược điểm của Vải Lyocell

4.1. Ưu điểm của Lyocell

• Thân thiện với môi trường: Đây là ưu điểm nổi bật nhất. Nguyên liệu từ gỗ tái tạo, quy trình sản xuất khép kín, và khả năng phân hủy sinh học giúp Lyocell trở thành lựa chọn bền vững hàng đầu.
• Thoải mái khi sử dụng: Mang lại cảm giác mát mẻ, mềm mại, phù hợp với mọi điều kiện thời tiết.
• Dễ dàng bảo quản: Ít bị nhăn, tiết kiệm thời gian ủi đồ.

4.2. Nhược điểm của Lyocell

• Giá thành cao: Do quy trình sản xuất hiện đại, phức tạp và thân thiện môi trường, giá thành của vải Lyocell thường cao hơn so với các loại vải phổ biến khác như cotton hay polyester.
• Dễ bị co rút: Trong lần giặt đầu tiên, vải có thể co lại khoảng 3%. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ ổn định sau các lần giặt sau và có thể hạn chế bằng cách giặt bằng nước lạnh.
• Nhạy cảm với nhiệt: Lyocell không chịu được nhiệt độ cao. Việc sấy khô hoặc ủi ở nhiệt độ cao có thể làm vải bị co rút hoặc biến dạng.

5. Phân biệt Lyocell và các loại vải khác

Để hiểu rõ hơn về Lyocell, hãy so sánh nó với một số loại vải phổ biến khác:

5.1. Lyocell và Cotton:

Cả Lyocell và Cotton đều có nguồn gốc thực vật, nhưng chúng khác nhau về mức độ bền vững và đặc tính.

• Bền vững: Lyocell thân thiện môi trường hơn cotton. Vải Lyocell được làm từ cây sinh trưởng nhanh, ít tốn nước và không cần thuốc trừ sâu. Quy trình sản xuất của Lyocell sử dụng dung môi hữu cơ có thể tái chế, trong khi nông nghiệp cotton truyền thống tốn rất nhiều nước và hóa chất.
• Đặc tính: Về cảm giác, Lyocell mềm và mượt hơn cotton. Vải Lyocell cũng có khả năng hút ẩm tốt hơn 50%, giúp người mặc khô thoáng. Đồng thời, Lyocell ít nhăn và giữ màu tốt hơn cotton.

5.2. Lyocell và Viscose/Modal:

Ba loại vải này đều thuộc nhóm sợi cellulose tái tạo (sợi từ bột gỗ), nhưng khác nhau về công nghệ sản xuất và tác động môi trường.

• Viscose: Thế hệ đầu tiên. Quy trình sản xuất sử dụng nhiều hóa chất độc hại, gây ô nhiễm không khí và nước.
• Modal: Thế hệ thứ hai. Quy trình sản xuất được cải tiến hơn Viscose, sử dụng ít hóa chất và năng lượng hơn.
• Lyocell: Thế hệ tiên tiến nhất. Quy trình sản xuất khép kín và đột phá. Lyocell sử dụng dung môi hữu cơ không độc hại, có khả năng tái chế gần như hoàn toàn. Nhờ vậy, Lyocell được coi là loại sợi cellulose tái tạo bền vững nhất trên thị trường.

6. Ứng dụng của Vải Lyocell trong đời sống

Với những ưu điểm vượt trội, vải Lyocell được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:

Ngành thời trang: Sản xuất quần áo cao cấp, váy, áo sơ mi, đồ thể thao, đồ lót, và các sản phẩm thời trang bền vững.

Nội thất và Chăn ga gối đệm: Vải Tencel (Lyocell) mang lại cảm giác mát mẻ, mềm mại và sang trọng, nên rất được ưa chuộng trong sản xuất chăn ga gối đệm.

Sản phẩm y tế và sức khỏe: Khả năng hút ẩm tốt và kháng khuẩn tự nhiên làm cho Lyocell trở thành chất liệu lý tưởng cho các sản phẩm như khăn mặt, băng gạc, và các sản phẩm dùng một lần.

7. Hướng dẫn bảo quản Vải Lyocell bền đẹp

Để giữ cho các sản phẩm từ vải Lyocell luôn bền đẹp, bạn cần tuân thủ một vài nguyên tắc bảo quản đơn giản:

• Giặt: Nên giặt tay hoặc giặt máy ở chế độ nhẹ, bằng nước lạnh. Hạn chế sử dụng thuốc tẩy hoặc các chất tẩy rửa mạnh.
• Phơi: Nên phơi trong bóng râm, nơi thoáng khí. Tránh phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời gắt để vải không bị co rút hoặc phai màu.
• Ủi (Là): Nếu cần, hãy ủi ở nhiệt độ thấp. Nên ủi khi vải còn hơi ẩm hoặc sử dụng bàn ủi hơi nước.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Vải Lyocell có phải là Tencel không?

Về bản chất, chúng là cùng một loại sợi. Lyocell là tên gọi chung của sợi, còn Tencel là tên thương hiệu độc quyền của nhà sản xuất Lenzing AG.

2. Vải Lyocell có bị nhăn không?

Lyocell ít bị nhăn hơn so với cotton hay linen, nhưng vẫn có thể bị nhăn nhẹ.

3. Vải Lyocell có nóng không?

Không, Lyocell cực kỳ thoáng mát. Khả năng hút ẩm và thoát hơi tốt giúp người mặc luôn cảm thấy dễ chịu, đặc biệt trong thời tiết nóng ẩm.

4. Vải Lyocell có co lại sau khi giặt không?

Có, vải có thể co lại khoảng 3% trong lần giặt đầu tiên, nhưng sẽ ổn định sau đó.

Như vậy, Lyocell không chỉ là một loại vải, mà còn là một tuyên bố về phong cách sống bền vững. Với những ưu điểm vượt trội về độ mềm mại, thoáng mát và đặc biệt là quy trình sản xuất thân thiện với môi trường, Lyocell đang dần thay thế các vật liệu truyền thống. Nó không chỉ đáp ứng nhu cầu về thẩm mỹ và sự thoải mái mà còn góp phần bảo vệ hành tinh của chúng ta. Chọn Lyocell là chọn một lựa chọn thông minh, có trách nhiệm và hướng tới một tương lai xanh hơn.

—–

• Địa chỉ VP: 63/21A Phạm Văn Sáng, Ấp 2, Xã Xuân Thới Thượng, Huyện Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh.
• Xưởng: 63/18 Phạm Văn Sáng, Ấp 2, xã Xuân Thới Thượng, Hóc Môn.
• Hotline: 090.9995.342 – 0909.735.343
• Email: thaihasgvn@gmail.com